Φακελάκια αυτή η γάγγραινα: «Γρηγορόσημο» έως 2000 για χειρουργείο

Γυναίκα 58 ετών εντοπίστηκε με γυναικολογική κακοήθεια τον περασμένο Δεκέμβριο. Ο γιατρός του νοσοκομείου που έκανε τη διάγνωση προέτρεψε την ασθενή να προγραμματίσει γρήγορα το χειρουργείο. Για την επίσπευση της επέμβασης της ζήτησε… 1.000 ευρώ αμοιβή!

Η γυναίκα, μητέρα δύο παιδιών-φοιτητών στην επαρχία, για να αντιμετωπίσει τα τεράστια έξοδα αναγκάστηκε να χτυπήσει την πόρτα του Συλλόγου Καρκινοπαθών «Κ.Ε.Φ.Ι» Αθηνών και να ζητήσει βοήθεια. Μάταια η πρόεδρος του Συλλόγου, Ζωή Γραμματόγλου, προσπάθησε να την πείσει να μη δώσει τα χρήματα και να καταγγείλει τον γιατρό:

«Της είπα πως είναι πάρα πολλά 1.000 ευρώ σε δημόσιο νοσοκομείο. Και μου λέει, πως στην αναμονή που περίμεναν κι άλλες γυναίκες να εξεταστούν από τον συγκεκριμένο γιατρό, όλες έλεγαν πως από 1.000 ευρώ και πάνω παίρνει αυτός ο γιατρός», αναφέρει η πρόεδρος μιλώντας στον «E.T».

Δεν είναι, όμως, μόνο τα ογκολογικά περιστατικά που δημιουργούν «πρόσφορο έδαφος» για την εκμετάλλευση ασθενών.

Γιατρός σε οφθαλμολογική κλινική νοσοκομείου του ΕΣΥ ενημέρωσε χωρίς την παραμικρή αιδώ ασθενή, πως για τη διενέργεια επέμβασης καταρράκτη υπάρχει μια «υποχρέωση της τάξης των 300 ευρώ ανά οφθαλμό».

 Ενα από τα λίγα περιστατικά που οδηγήθηκε στη Δικαιοσύνη, είναι αυτό ενός 60χρονου γυναικολόγου – ογκολόγου από το Θεαγένειο Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης. Ο γιατρός όχι μόνο έπαιρνε «φακελάκι» από τους καρκινοπαθείς για να επισπεύσει το χειρουργείο τους, αλλά επιπλέον τους εκφόβιζε για να μην καταθέσουν εναντίον του.

Ο γιατρός συνελήφθη «επί τω έργω» με προσημειωμένα χαρτονομίσματα. Το κατηγορητήριο σχηματίστηκε για τουλάχιστον 16 καταγγελίες για «φακελάκια» που κυμαίνονταν από 800 έως 1.600 ευρώ.

«Μια γυναίκα για ογκολογικό χειρουργείο σε δημόσιο νοσοκομείο, έδωσε 1.000 ευρώ στον γιατρό για να τη χειρουργήσει. Της είπα, πως θεωρώ ότι ήταν πάρα πολλά αυτά που έδωσες. Ηταν κακοήθεια. Τα έδωσε, ναι. Σε όλα τα νοσοκομεία συμβαίνει» , σχολιάζει η πρόεδρος του Συλλόγου ΚΕΦΙ.

Η πυραμίδα της διαφθοράς

Εκτός από τα χειρουργεία «εργαλεία εκβιασμού» είναι συχνά και τα ράντζα, ενώ στην κορυφή της πυραμίδας του χρηματισμού βρίσκονται πρωτίστως οι χειρουργοί, οι καρδιοχειρουργοί, οι ορθοπεδικοί και οι ογκολόγοι.  «Αδικημένοι» εμφανίζονται οι παθολόγοι και πολύ περισσότερο οι εργαστηριακοί γιατροί, που δεν έρχονται σε καμία επαφή με τον άρρωστο.

«Κυκλοφορεί γύρω γύρω η φήμη για τον καθένα γιατρό», λέει η κ. Γραμματόγλου και εξηγεί: «Αυτός ο γιατρός παίρνει τόσα, ο άλλος τόσα… Αναβάλλονται χειρουργεία και ξανά-αναβάλλονται κι αρχίζεις να καταλαβαίνεις ότι πρέπει να δώσεις χρήματα. Εγώ έχω ακούσει και για 1.000 ευρώ και για 2.000 ευρώ και για 500. Ανάλογα με το χειρουργείο, γιατί περισσότερο στα χειρουργεία πέφτουν τα “φακελάκια”», σημειώνει.

Υπάρχουν, ωστόσο, και περιστατικά χρηματισμού διοικητικών υπαλλήλων. Τον Φεβρουάριο του 2020 αξιωματικοί της υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΛ.ΑΣ. συνέλαβαν υψηλόβαθμη υπάλληλο νοσοκομείου στη Β. Ελλάδα, η οποία ζήτησε φακελάκι 500 ευρώ, με τον κωδικό «πέντε μπίρες», με σκοπό την παράκαμψη λίστας και την επίσπευση εισαγωγής τραυματία σε κέντρο αποκατάστασης.

Στοιχεία από καταγγελίες στην υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΛ.ΑΣ ανέφεραν πως οι «τιμές» διαφέρουν ακόμη και από περιοχή σε περιοχή. Για παράδειγμα, το «φακελάκι» για μια γυναικολογική επέμβαση στις Φιλιάτες κοστολογείται στα 300 ευρώ, ενώ στην Αθήνα για την ίδια επέμβαση ξεπερνά τα 500.

«Πιέζονται πάρα πολύ οι ασθενείς», σχολιάζει η πρόεδρος των καρκινοπαθών και προσθέτει: «Κάποιοι αναγκάζονται να δανειστούν και μετά γυρνούν σπίτι τους και δεν ξέρουν από πού να πιαστούν για να αντιμετωπίσουν τα υπόλοιπα έξοδά τους. Τα δίνουν φυσικά, όταν είναι για την υγεία τους. Κι αυτοί που δεν έχουν, τα βρίσκουν γιατί δανείζονται. Οταν ολοκληρώνουν το χειρουργείο, έρχονται και μου λένε “έδωσα τόσα και δεν φάνηκε κι ευχαριστημένος ο γιατρός”», σημειώνει.

Για ποιους λόγους… τα δίνουν

Τουλάχιστον 1 στους 8 πολίτες που απευθύνθηκε σε υπηρεσία του συστήματος υγείας χρειάστηκε να δώσει «φακελάκι», σύμφωνα με έκθεση του Ευρωβαρόμετρου το 2022, ενώ οι 9 στους 10 Ελληνες θεωρεί ότι το να παίρνεις και να δίνεις φακελάκια με χρήματα είναι διαδεδομένο στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.

Το πρόβλημα είναι διαχρονικό και βαθιά πολιτισμικό, θαρρείς ριζωμένο στο ελληνικό DNA. Ακόμη και ο ασθενής που δεν εκβιάζεται δίνει από μόνος του χρήματα στον γιατρό -σε πολλές περιπτώσεις ακόμη και εκ των υστέρων. Σε άλλες περιπτώσεις φοβάται πως αν δεν πληρώσει, δεν θα τύχει σωστής αντιμετώπισης από τον γιατρό του.

Σύμφωνα με τον «Συνήγορο του Ασθενή», οι ασθενείς δίνουν φακελάκι στους γιατρούς για πολλούς άλλους λόγους. Π.χ. επειδή είναι τακτική της προηγούμενης γενιάς που διαιωνίζεται, επειδή θεωρούν ότι εργάζονται πολλές ώρες χωρίς να αμείβονται καλά, επειδή ούτως ή άλλως είναι πιο οικονομικό από τον ιδιωτικό τομέα και τέλος επειδή νιώθουν ευγνωμοσύνη για τις υπηρεσίες του γιατρού.

Ο χρηματισμός του ιατρικού προσωπικού στον δημόσιο τομέα, πάντως, είναι παράνομος και διώκεται νομικά, τόσο στην περίπτωση που ο γιατρός απαιτεί «φακελάκι» όσο και στην περίπτωση που ο ασθενής επιχειρεί αυτοβούλως να χρηματίσει τον γιατρό.

Ποινές «χάδι»

Εάν μετά από καταγγελία του ενδιαφερόμενου ο γιατρός συλληφθεί με προσημειωμένα χαρτονομίσματα και με αυτόφωρη διαδικασία από την Αστυνομία, η υπόθεση παίρνει τον δρόμο της, αναφέρει στον «Ε.Τ.» η Αννα Μαστοράκου, μέλος του Δ.Σ. του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ) και αντιπεριφερειάρχης Δημόσιας Υγείας στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Οι επιπτώσεις είναι δύο: διοικητικές και πειθαρχικές.

«Ως προς το διοικητικό σκέλος, η Διοίκηση του Νοσοκομείου θέτει το ερώτημα της απόλυσης του γιατρού από το Δημόσιο και λαμβάνεται μια απόφαση διοικητικού συμβουλίου του νοσοκομείου, αναφορικά με αυτό», λέει η κ. Μαστοράκου.

 Πόρισμα των Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης πριν από μερικά χρόνια είχε αποφανθεί πως η ατιμωρησία κυριαρχεί στις περισσότερες περιπτώσεις χρηματισμού, ενώ οι ποινές και καταδίκες γιατρών είναι αμελητέες.

Τα πειθαρχικά συμβούλια ρίχνουν στα… μαλακά τους επίορκους γιατρούς, ενώ μετά από ένα χρονικό διάστημα επανέρχονται στα καθήκοντά τους σαν να μη συμβαίνει τίποτα.

Πιο «ευάλωτοι» λόγω χαμηλών μισθών

Ο Ευάγγελος Φιλόπουλος, πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας και Χειρουργός Ογκολόγος, δίνει μια άλλη διάσταση στο θέμα του χρηματισμού των γιατρών. Πρέπει να υπάρξει ικανοποιητική αμοιβή του επιστημονικού προσωπικού λέει, καθώς, δεν μπορεί να λειτουργήσει ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας με τους μισθούς που δίνονται αυτή τη στιγμή στο προσωπικό του.

«Δεν είναι θέμα ηθικής. Εζησα 6 χρόνια στη Γερμανία. Κανένας ασθενής δεν διανοήθηκε να δώσει φακελάκι. Γιατί οι γιατροί είχαν έναν αξιοπρεπέστατο μισθό και ο γιατρός που θα δεχόταν “φακελάκι” και θα αποκαλυπτόταν, θα είχε εξαφανιστεί σαν γιατρός. Στην Ελλάδα πάσχουμε από ελεγκτικούς μηχανισμούς κι όχι από νομολογίες. Η Ελλάδα δεν έχει έλεγχο. Εάν οι γιατροί αμείβονταν ανάλογα θα ήταν διαφορετικά. Αλλά εάν ένας γιατρός με τις σημερινές συνθήκες δεν μπορεί να συντηρήσει οικογένεια και δεν μπορεί να σπουδάσει τα παιδιά του, τι να συζητήσουμε από εκεί και πέρα… Εάν αυτόν τον γιατρό τον βάλουμε κατηγορούμενο, τότε κατηγορούμε τον ίδιο μας τον εαυτό», επισημαίνει.

Λύση η Ενιαία Λίστα Χειρουργείων 

Τα χειρουργεία αποτελούν την «αχίλλειο πτέρνα» του συστήματος Υγείας, καθώς η πανδημία συσσώρευσε χιλιάδες μη εξυπηρετούμενα τακτικά περιστατικά και δημιούργησε ακόμη πιο πρόσφορο έδαφος για την καταβολή «γρηγορόσημου». Η νέα Ενιαία Ηλεκτρονική Λίστα Χειρουργείων, που αναμένεται να εφαρμοστεί από την 1η Φεβρουαρίου και θα είναι μια βάση δεδομένων κοινή για όλα τα νοσοκομεία, αναμένεται να φέρει περισσότερη διαφάνεια και να δυσκολέψει την παράκαμψη της σειράς προτεραιότητας. Η καταχώριση του περιστατικού στο ηλεκτρονικό περιβάλλον της ΗΔΙΚΑ θα γίνεται με την υπογραφή του γιατρού μετά από εξέταση του ασθενή, ενώ ο τελευταίος θα μπορεί να υποβάλει και ένσταση, εάν θεωρεί ότι παραβιάστηκε η σειρά.

Ταυτόχρονα, ψηλά στις προτεραιότητες της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας είναι και η λειτουργία απογευματινών χειρουργείων.  Σύμφωνα με τους ιθύνοντες, η διενέργεια απογευματινών επεμβάσεων αναμένεται να συρρικνώσει σημαντικά τη λίστα αναμονής για τα τακτικά χειρουργεία, ενώ ταυτόχρονα θα αυξήσει τις αμοιβές γιατρών και νοσηλευτών.

Κυρίως, όμως, θα προσφέρεται μία σημαντική εναλλακτική για τους πολίτες, καθώς θα έχουν τη δυνατότητα να χειρουργηθούν από χειρουργό της επιλογής τους, καταβάλλοντας νομότυπα και ελεγχόμενα μόνο την αμοιβή του γιατρού. Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, τα νοσήλια θα καλύπτονται από τον ΕΟΠΥΥ.

ΖΩΗ ΓΡΑΜΜΑΤΟΓΛΟΥ: «Κανείς δεν κάνει επώνυμη καταγγελία»

 Η Ζωή Γραμματόγλου επισημαίνει πως δεν έχει περάσει ούτε μία εβδομάδα που να μην έχει περάσει το κατώφλι του Συλλόγου κάποιος ασθενής ζητώντας οικονομική βοήθεια για να αντιμετωπίσει έξοδα από «φακελάκια». «Εμείς τους λέμε να μην πληρώνουν τους γιατρούς και ποτέ δεν δίνουμε χρήματα στο χέρι για “φακελάκια”. Καλύπτουμε ανάγκες του σπιτιού. Κανείς όμως δεν κάνει επώνυμη καταγγελία», οπότε πώς θα στηριχθεί αυτό, τονίζει η Ζωή Γραμματόγλου.

ΑΝΝΑ ΜΑΣΤΟΡΑΚΟΥ: Αφαίρεση της άδειας επαγγέλματος»

 «Σχετικά με το πειθαρχικό σκέλος, ο Ιατρικός Σύλλογος, σε περίπτωση γιατρού με “φακελάκι”, τον καλεί σε απολογία και, εφόσον απολογηθεί, τον παραπέμπει στο Πειθαρχικό Συμβούλιο του Ιατρικού Συλλόγου, όπου εκεί μπαίνει η ποινή. Η ποινή εξαρτάται από το πειθαρχικό όργανο, μπορεί να είναι αφαίρεση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος για ένα χρονικό διάστημα, ή να είναι χρηματικό πρόστιμο. Μπορεί να είναι ανάκληση δηλαδή της άδειας για συγκεκριμένο χρόνο».

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΦΙΛΟΠΟΥΛΟΣ: «Αυτοί συνήθως έχουν πλάτες»

«Δεν αξίζουν να λέγονται “συνάδελφοι” όσοι εκβιάζουν ασθενείς» λέει ο κ. Φιλόπουλος:  «Ο γιατρός που εκβιάζει λόγω θέσεως, “αν δεν μου δώσεις, δεν σε χειρουργώ” δεν πρέπει να έχει καμία σχέση με το ιατρικό επάγγελμα. Πρέπει να του αφαιρεθεί η άδεια. Αλλά αυτοί που τα κάνουν αυτά έχουν συνήθως πλάτες. Ψάξτε να βρείτε ποιοι κρύβονται από πίσω. Ποιοι μπορεί να καλύπτουν τέτοιους γιατρούς; Αυτούς ούτε οι καταγγελίες δεν τους πιάνουν».