«Καλύτερα αλλά όχι καλά» τα πράγματα για την φετινή ελαιοπαραγωγή
Για το λάδι τους μόνο
Επιστρέφουν στα λιοστάσια για να βγάλουν τις ανάγκες της χρονιάς σε ελιές και λάδι
Μειωμένη παραγωγή αλλά καλύτερη από πέρυσι, αρκετά ανεβασμένες τιμές, αυξημένες εξαγωγικές δυνατότητες αλλά και τάσεις επιστροφής στην ελαιοπαραγωγή, έστω και για οικογενειακή κατανάλωση, καταγράφετε στην φετινή εικόνα της αγοράς ελιών και ελαιολάδου. Την περσινή καταστροφική χρονιά με την ακαρπία να χτυπάει κόκκινο διαδέχτηκε μια επίσης αρκετά άσχημη χρονιά που οδήγησε σε αυξήσεις των τιμών σε καρπό και λάδι. Ίσως όμως εκεί ακριβώς να πρέπει να αναζητηθεί και η δυναμική επιστροφής στο χωράφι που αναπτύσσεται, καθώς πολλές οικογένειες φέτος αποφάσισαν να βγάλουν μόνες τους το λάδι τους.
Σύμφωνα με ιδιοκτήτη ελαιοτριβείου της περιοχής Αγρινίου, ακόμη δεν υπάρχει απόλυτα σαφής εικόνα για την φετινή ελαιοπαραγωγή, η γενική παραδοχή όμως είναι ότι σε σύγκριση με πέρυσι τα πράγματα είναι «καλύτερα αλλά όχι καλά». Η εκτίμηση δυσκολεύεται ακόμη περισσότερο εξαιτίας της «ιδιομορφίας» ότι τα αποτελέσματα ποικίλουν ανάλογα με την περιοχή. Έτσι, στην περιοχή Ρουπακιά αλλά και στον κάμπο του Αγρινίου, μέχρι και την Καμαρούλα και την Αβόρανη, οι ελιές φέτος κάρπισαν και τα αποτελέσματα είναι καλά για τους αγρότες ή έστω καλύτερα από ότι πέρυσι, αφού υπολογίζονται στο 65% της δυνατότητας παραγωγής. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι και η κίνηση στα ελαιοτριβεία είναι ανεβασμένη, αφού η εικόνα έξω από πολλά από αυτά είναι απογοητευτική.
Τα πράγματα όμως δεν πάνε τόσο καλά για άλλες περιοχές, αφού η παραγωγή τους βρίσκεται ακόμη και κάτω από το μισό των δυνατοτήτων τους, αγγίζοντας μέχρι και το 45%. Ίδια εικόνα μας μεταφέρει και ο Γιάννης Μανιώτης, γεωπόνος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μεσολογγίου-Ναυπακτίας. Σύμφωνα με τον ίδιο, η παραγωγή κυμαίνεται κοντά στα περσινά επίπεδα, δηλαδή στα επίπεδα μιας χρονιάς που είχε χαρακτηριστεί από την εκτεταμένη ακαρπία. Ειδικά όσον αφορά στην περιοχή της Ναυπάκτου που καλλιεργείται η λεγόμενη λαδοελιά, ο καρπός φέτος είναι σχεδόν εξαφανισμένος, ενώ λίγο καλύτερα πάνε τα πράγματα για την ελιά τύπου Καλαμών ή την Κορωνέικη.
Μιλώντας για τιμές, είναι εύλογο ότι με τέτοια μείωση της παραγωγής και παρά τις ποσότητες στοκ που ακόμη υπάρχουν, οι τιμές θα δουν την ανηφόρα. «Φέτος τα ελαιοτριβεία αγοράζουν το λάδι κοντά στα 3 ευρώ το κιλό», μας ενημερώνει ο κ. Μανιώτης, επισημαίνοντας όταν πέρυσι η τιμή ήταν γύρω στο 2.20-2.40 ευρώ. Επίσης η τιμή του βυτίου από 1.80 ευρώ πέρυσι, φέτος έχει διπλασιαστεί και βρίσκεται κοντά στο 3.55 ευρώ φέτος, ενώ το λάδι πουλιέται στην λιανική σε τιμή πάνω από 5 ευρώ το κιλό.
Φέτος όμως παρατηρείται άλλη μια ιδιαιτερότητα στην αγορά της ελιάς και του λαδιού, κι αυτό δεν είναι άλλο από το γεγονός ότι οι «μεγάλοι παίκτες» της αγοράς, η Ισπανία και η Ιταλία, κινδυνεύουν να οδηγηθούν εκτός αγοράς αφού «χτυπήθηκαν» άσχημα από τις καιρικές συνθήκες. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα τραγική στην Ισπανία, που θεωρείται μάλιστα και ως «παίκτης-κλειδί», η οποία δεν μπορεί να καλύψει ούτε καν την εγχώρια αγορά, αφού παρουσιάζει μειωμένη παραγωγή κατά 70%.
Το ειδησεογραφικό δίκτυο Associated Press παρουσιάζει ρεπορτάζ σύμφωνα με το οποίο η μεγάλη πτώση της παραγωγής στις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου οδηγεί τις τιμές στα ύψη. Έτσι όμως παρουσιάζονται και καλές ευκαιρίες για εξαγωγές, τουλάχιστον για όσους κατάφεραν να έχουν αρκετή και ποιοτική παραγωγή. Εδώ βέβαια πρέπει να επισημάνουμε άλλο ένα φαινόμενο το οποίο δημιουργεί έλλειψη αλλά και άνοδο τιμών στην εγχώρια αγορά, κι αυτό δεν είναι άλλο από την «στροφή» στις αγορές του εξωτερικού. Τη στιγμή που οι ντόπιοι ελαιοπαραγωγοί δεν μπορούν να καλύψουν την τοπική ζήτηση, πολλοί είναι αυτοί που θα επιλέξουν να απευθυνθούν στις αγορές της Δυτικής Ευρώπης ή ακόμη και στις αγορές της απέναντι ακτής, προκειμένου να μη διατηρήσουν τουλάχιστον την πελατεία την οποία ήδη έχουν.
Μέσα σε όλο αυτό το κλίμα όμως, διαμορφώνεται και μια άλλη «πρωτόγνωρη» κατάσταση, που δεν είναι άλλο από την επιστροφή στην ελαιοπαραγωγή ολόκληρων οικογενειών ή ιδιωτών που είχαν εγκαταλείψει για χρόνια ολόκληρα την ενασχόληση. «Από τους 10 πελάτες μου οι 9 είναι ιδιώτες που παράγουν λάδι για τους ίδιους και τις οικογένειές τους και όχι για εμπόριο», μας λέει ιδιοκτήτης ελαιοτριβείου, ο οποίο στο χαρακτηρίζει ως ένα «πρωτοφανές φαινόμενο». Πράγματι, πρόκειται για μια τεράστια στροφή, καθώς φαίνεται ότι η κρίση όχι μόνο έκανε πολλούς να «ξαναθυμηθούν» τα χωράφια του παππού, αλλά τους οδήγησε να προτιμήσουν να μαζέψουν οι ίδιοι τις ελιές τους αντί να πληρώσουν μεροκάματα σε εργάτες γης.
Κώστας Καρακώστας
