Του Άκη Ροδίτη*
Ο λαϊκισμός είναι ο θάνατος της σκέψης. Αν μάλιστα προσθέσουμε τις νευρώσεις που βασανίζουν το 61,3% του ελληνικού εκλογικού σώματος («ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα) και τον λειτουργικό αναλφαβητισμό των μαθητών της δημόσιας εκπαίδευσης (έκθεση PISA) δημιουργούμε ένα ερεβώδες περιβάλλον, όπου στη θέση μιας σύνθετης πραγματικότητας τοποθετείται πάντα ένα απλοϊκό αφήγημα.
Ο λαϊκισμός δεν θα μπορούσε να λείψει από το σοβαρότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα στην ιστορία της χώρας. Και πώς να λείψει άλλωστε, όταν ο «περιούσιος λαός του θεού» έχει εκπαιδευτεί να απορρίπτει την επισφαλή πραγματικότητα και να αγκαλιάζει τον «ασφαλή» πατερναλισμό που ενθαρρύνει το φταίξιμο για ότι συμβαίνει στους άλλους. Εν προκειμένω στην κυβέρνηση. Τη θέση του λαού καταλαμβάνει η «ελίτ» του προσωπικού της δημόσιας διοίκησης. Το περήφανο τέκνο του παπανδρεϊκού σοσιαλισμού που δίνει σάρκα και οστά στους φανερούς και στους ανομολόγητους πόθους του.
Παρατηρήστε τους πρωταγωνιστές της τραγωδίας των Τεμπών. Όλοι τους «μπουμπούκια» της Αλλαγής. Σταθμάρχης ΟΣΕ του ΠΑΣΟΚ, προϊστάμενος ΟΣΕ του ΠΑΣΟΚ, επιθεωρητής ΟΣΕ του ΠΑΣΟΚ, γιατρός του ΕΣΥ που χορήγησε την αναρρωτική άδεια του ΠΑΣΟΚ, γιατί αυτό που ζούμε με αφορμή την σιδηροδρομική τραγωδία, είναι ο αιματηρός λογαριασμός του 40χρονου «πασοκισμού» στη δημόσια διοίκηση. Η αγένεια, ο κοτσαμπασισμός, ο εκβιασμός της κοινωνίας με το κατέβασμα των διακοπτών της ΔΕΗ και το τράβηγμα του χειρόφρενου σε μετρό, τρένα, τραμ, λεωφορεία και τρόλεϊ. Η ιδεολογική απαξίωση της ατομικής ευθύνης, η άρνηση της αξιολόγησης, οι εκπαιδευτικοί που αμολάνε στο δρόμο μικρά παιδιά για να δηλώσουν «συμβολικά» τη θλίψη τους με πλακάτ: «δολοφόνοι η ιδιωτικοποίηση σκοτώνει» με τον ΟΣΕ να ανήκει στο δημόσιο.
Με όλα αυτά που αποκαλύπτονται καθημερινά, δύσκολα κάποιος εχέφρων άνθρωπος θα πιστέψει αν ο σταθμάρχης ή οι σταθμάρχες ήταν στη θέση τους και όχι αν έκαναν σωστά τη δουλειά τους. Επειδή όμως οι συνδικαλιστές του οργανισμού και η φιλική προς αυτούς αξιωματική αντιπολίτευση πασχίζουν να ρίξουν την ευθύνη στην έλλειψη τεχνολογικών μέσων μιλώντας στα τηλεπαράθυρα για Γερμανούς σταθμάρχες και Βέλγους δικαστές, θα πρότεινα να μελετήσουμε την πρόσφατη ιστορία των ελληνικών σιδηροδρόμων προσεκτικά και κυρίως ανεπηρέαστοι από το διαδικτυακό «πόρισμα» του κάθε νευρωτικού συνομωσιολόγου: Διαβάστε λοιπόν την πολύμηνη μελέτη της Ελίνας Μακρή δημοσιευμένη το 2019 στο Insidestory και δείτε την κρατικοδίαιτη μπουζουκοελλάδα της μεταπολίτευσης να περνάει από μπροστά σας: Ελλιπείς τεχνικοί φάκελοι με χαρτιά που εξαφανίζονται μυστηριωδώς από «αόρατα χέρια», απαξίωση του υφιστάμενου συστήματος τηλεδιοίκησης από τις συνεχόμενες δολιοφθορές των «ευπαθών» κοινωνικών ομάδων, καταγγελίες συμβάσεων από το 2014, «πάγωμα» το 2017 λόγω «ασυμβατότητας συστημάτων», κατάτμηση αρμοδιοτήτων και υποδομών σε ενδιάμεσους φορείς και συνδικαλιστές που τα «μασάνε» για δήθεν ελλείψεις προσωπικού και για μνημόνια. Χαρακτηριστικότερο όλων, το σκάνδαλο με την εταιρία «Πρόοδος» που αποκάλυψε ο καθηγητής Θανάσης Ζηλιασκόπουλος το 2010, ένα παραμάγαζο των συνδικαλιστών που αναλάμβανε έργο του οργανισμού με τα μέσα του οργανισμού.
Οπωσδήποτε, η ατομική ανευθυνότητα του σταθμάρχη ή των σταθμαρχών δεν «ξεπλένει» τις συλλογικές ευθύνες. Απλά βάζει τα πράγματα στην ορθολογική τους βάση. Δεν είναι δηλαδή η κατάσταση του δικτύου το πρόβλημα αλλά η ιδεολογική απαξίωσης της αίσθησης του καθήκοντος και της ατομικής ευθύνης στο σύνολο του ελληνικού δημοσίου της μη-αξιολόγησης. Ένα υποτυπώδες σύστημα ειδοποίησης υπήρχε στο σταθμαρχείο, η ηλικία του σταθμάρχη ήταν προχωρημένη μόνο για την περίπτωση που θα τον έβαζαν να κάνει μονόζυγο, ο φόρτος εργασίας της γραμμής είναι ίσως ο μικρότερος της Ευρώπης αν όχι του κόσμου. Όσο και να αυτοματοποιήσουμε τη ζωή μας και τις διαδικασίες μας, στον 21ο αιώνα ακόμα δεν έχει εφευρεθεί το εργαλείο που θα μας γλυτώσει ολοκληρωτικά από τις συνέπειες της ανθρώπινης ανευθυνότητας. Όλοι όσοι οδηγούμε στους δρόμους καθημερινά, βασίζουμε τη σωματική μας ακεραιότητα στην πίστη πως οι υπόλοιποι οδηγοί δεν είναι ανεύθυνοι. Ο σταθμάρχης, όταν ανέλαβε τη θέση του, με την ευθύνη της αναπλήρωσης της ανεπάρκειας των αυτοματισμών την ανέλαβε.
Αναμφίβολα, υπάρχουν ευθύνες στην κυβέρνηση. Όμως οι ευθύνες στην πολιτική είναι διακριτές και μετρήσιμες. Υπάρχουν κυβερνήσεις που καλλιέργησαν νοοτροπίες δημοσιοϋπαλληλικού προστατευτισμού και κυβερνήσεις που προσπάθησαν να τους επιβληθούν με μεγάλο κόστος. Θυμηθείτε τους «σταμουλοκολάδες» επί κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Φυσικά, όπως η Βουλή και η Δικαιοσύνη ασκούν στην εκτελεστική εξουσία (κυβέρνηση) έλεγχο νομιμότητας και όχι σκοπιμότητας, έτσι και οι πολίτες με την κρίση τους ασκούν στην εκτελεστική εξουσία έλεγχο αποτελεσματικότητας και όχι σκοπιμότητας. Οι καλές προθέσεις δεν φτάνουν. Το αποτέλεσμα είναι αυτό που μετράει.
Η κυβέρνηση αυτή θα αναλάβει το μερίδιο της ευθύνης που της αναλογεί. Μπορώ μάλιστα να προβλέψω ότι στις επερχόμενες εκλογές ο παραιτηθείς υπουργός μεταφορών Κ. Καραμανλής δεν θα είναι τελικά υποψήφιος. Αυτό όμως που θα πρέπει να προσέξει, είναι να μην αφήσει τα συντεχνιακά συμφέροντα να κατατρώνε ατιμώρητα τα σπλάχνα του κράτους. Mε τα μνημόνια, τα δημοσιοϋπαλληλικά συμφέροντα τα πληρώσαμε σε χρήμα. Δυστυχώς όμως, επειδή στη ζωή τίποτα δεν παραγράφεται, ήρθε η ώρα που τα πληρώσαμε και με αίμα. Η εποχή των τολμηρών και επώδυνων αποφάσεων χτυπάει την πόρτα της σημερινής κυβέρνησης: Άρση της μονιμότητας στο δημόσιο με την επόμενη συνταγματική αναθεώρηση, αυστηροποίηση πειθαρχικών διατάξεων του κώδικα δημοσίων υπαλλήλων, ιδιωτικό management, κανονική αξιολόγηση με καθιέρωση στοχοθεσίας και εκσυγχρονισμός του συστήματος των προσλήψεων. Οτιδήποτε άλλο θα συνιστά απλώς επικοινωνιακή διαχείριση.
