Διαρκή αντισεισμική επαγρύπνηση συνιστούν οι μηχανικοί. Θα άντεχαν τα κτίρια; Λίνος Μπλέτσας (ΤΕΕ): «Αυστηρός ο κανονισμός στα κτίριά μας, το μέγεθος δεν είναι ο μόνος παράγοντας» όπως αναφέρει στην εφημερίδα “Συνείδηση”.
Αναλυτικά το δημοσίευμα:
Ένα καίριο ερώτημα που απασχολεί το τελευταίο διάστημα την ελληνική κοινή γνώμη είναι τι θα συνέβαινε στη δική μας επικράτεια, αν γινόταν ένας σεισμός ανάλογου μεγέθους με τους δύο που ισοπέδωσαν Τουρκία και Συρία.
Η απάντηση δεν είναι εύκολη όπως δεν είναι και δόκιμο το ερώτημα αν και κατά πόσον τα κτίρια στην Ελλάδα μπορούν να αντέξουν 7,7 ή 7,6 ρίχτερ. Ειδικά για αυτό το δεύτερο ερώτημα ο πρόεδρος του ΤΕΕ Αιτωλοακαρνανίας κ. Λίνος Μπλέτσας είναι κατηγορηματικός ότι δεν μπορεί να ευσταθεί, αφού στα αποτελέσματα ενός τέτοιους φαινομένου υπεισέρχονται πολλές παράμετροι που καθορίζουν τελικά την αντοχή του κτιρίου και του μηχανισμού πρόληψης.
«Για παράδειγμα, η επιτάχυνση, το εστιακό βάθος, το επίκεντρο σε σχέση με κατοικημένη περιοχή, ακόμη και η ώρα του συμβάντος παίζουν εξίσου ή και μεγαλύτερο ρόλο από το ίδιο το μέγεθος. Φυσικά όσο «ανεβαίνουν» τα ρίχτερ πάμε σε πιο επικίνδυνες καταστάσεις, αλλά έχουμε δει παγκοσμίως και τραγικά γεγονότα με 5 ρίχτερ. Το ζήτημα είναι τι έχουμε κάνει εμείς οι άνθρωποι, ώστε να μειώσουμε τις δυνητικές επιπτώσεις ενός συμβάντος», επισημαίνει ο κ. Μπλέτσας.
Θα πρέπει να θυμόμαστε, από την άλλη, ότι στην χώρα μας το 30% των κτιρίων έχουν κτισθεί χωρίς κανέναν αντισεισμικό κανονισμό, ενώ τα μισά κτίρια έχει μελετηθεί με τον πρώτο, παρωχημένο πλέον αντισεισμικό κανονισμό του 1959, δίχως ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι θα καταρρεύσουν σε έναν ενδεχόμενο σεισμό. Όπως έχει αναφερθεί, το κτίριο της Βουλής είναι χτισμένο πριν από 150 χρόνια, δεν σημαίνει ότι κινδυνεύει, ή ο Παρθενώνας…
Σύμφωνα με τον κ. Μπλέτσα σε ένα συμβάν κοντά σε κατοικημένη περιοχή όπου τα σπίτια είναι πετρόχτιστα και παλιά, σίγουρα θα υπάρξει πρόβλημα, αλλά στα υπόλοιπα, ακόμη και σε εκείνα που χτίστηκαν πριν το 1995 με τον νέο αντισεισμικό κανονισμό πολύ συχνά έχουν γίνει βελτιώσεις και έλεγχοι εκ των υστέρων. «Να εξηγήσουμε ότι δεν αναιρούμε τις υπαρκτές κακοτεχνίες, μιλάμε όμως για έναν μέσο όρο», τονίζει.
Σε ότι αφορά τα τυπικά ιδιωτικά έργα, όπως είναι τα περισσότερα κτίρια κατοικιών, μόνος υπεύθυνος για την τήρηση όλων των παραπάνω στη φάση της κατασκευής είναι ο επιβλέπων πολιτικός μηχανικός με ό, τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται. Για τα παλαιότερα κτίρια, υπάρχουν μέθοδοι παρακολούθησης και ελέγχου της στατικής επάρκειας αυτών και καλό θα ήταν να απευθυνόμαστε στους μηχανικούς προληπτικά για έλεγχο της στατικής επάρκειας των κατασκευών και όχι μετά από ένα σεισμικό γεγονός. Με την τελευταία αναθεώρηση του Κανονισμού Επεμβάσεων και Ενισχύσεων, υπάρχει η δυνατότητα καθορισμού της σεισμικής κλάσης και την επιλογή αντισεισμικής ενίσχυσης μικρότερης κλίμακας η οποία να βελτιώνει τη σεισμική συμπεριφορά των κατασκευών χωρίς να καθιστά το κόστος ενίσχυσης απαγορευτικό.
Περίπου τα μισά κτίρια είναι κατασκευασμένα από φέρουσα τοιχοποιία, και όχι από οπλισμένο σκυρόδεμα, ωστόσο όσα είναι σωστά συντηρημένα και δομημένα συμπεριφέρονται καλά εξηγούν οι μηχανικοί. Η πιο πρόσφατη, μερική, τροποποίηση του κανονισμού έγινε το 2000, μετά τον σεισμό της Πάρνηθας, όμως από τότε νέα σεισμικά ρήγματα έχουν γίνει γνωστά στους επιστήμονες και πληθώρα επιστημονικών δεδομένων έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Ήδη έχει υπάρξει πρόταση για έναν βελτιωμένο αντισεισμικό κανονισμό που ουσιαστικά καταρτίζει εκ νέου τον σεισμικό χάρτη της χώρας.
Η επικαιροποίηση του κανονισμού αποτελεί ούτως ή άλλως υποχρέωση της Ελλάδας στο πλαίσιο εναρμόνισής της με τις επιταγές του νέου Ευροκώδικα 8 για τις αντισεισμικές κατασκευές. Βάσει των διατάξεων του αντισεισμικού κανονισμού, η χώρα διακρίνεται σε ζώνες και ορίζονται τα σεισμικά φορτία με βάση τα οποία θα πρέπει να σχεδιάζονται ανά περιοχή οι κατασκευές.
Σύμφωνα με την πρόταση που κατέθεσε στον ΕΛΟΤ ο Κυριαζής Πιτιλάκης, ομότιμος καθηγητής Τεχνικής Σεισμολογίας και Σεισμικής Μηχανικής και πρόεδρος της European Association of Earthquake Engineering, αρκετές περιοχές της χώρας θα πρέπει να αλλάξουν ζώνη. Τρανό παράδειγμα η περιοχή του Κορινθιακού Κόλπου, η οποία παρουσιάζει πολύ υψηλή σεισμικότητα, προτείνεται να «ανέβει» ζώνη στα σεισμικά φορτία σχεδιασμού.
Σύμφωνα με το ΤΕΕ Αιτωλοακαρνανίας στη περιοχή μας υπάρχουν ρήγματα κοντινά σε κατοικημένη περιοχή όπως της Τριχωνίδας (που έχει δώσει τον δίδυμο σεισμό του 2007) όπως και ρήγματα όπως του Οζερού που δυνητικά μπορεί να δώσει και πάνω από 6,5 ρίχτερ κάτι τέτοιο όμως θεωρείται ιστορικά πολύ αδύναμο ως ενδεχόμενο, όπως έχει δηλώσει και ο ίδιος ο Ευθύμιος Λέκκας.
«Σε γενικές γραμμές ο κόσμος πρέπει να θυμάται ότι στην Αιτωλοακαρνανία τα σπίτια μετά το 1995 χτίστηκαν με αυστηρό κανονισμό και με ακόμη αυστηρότερο μετά την εφαρμογή του Ευροκώδικα 8. Και πριν όμως τα κτίρια που διαδέχτηκαν τις παλιές πέτρινες κατασκευές με σκυρόδεμα κλπ, πληρούσαν κάποιες προϋποθέσεις, που στην περίπτωση της Τουρκίας ακόμη δεν ήταν αυτονόητες. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να αγρυπνούμε και να λαμβάνουμε τα μέτρα μας», καταλήγει ο πρόεδρος του ΤΕΕ Αιτωλοακαρνανίας.
Ιστορική σύγκριση
Στη χώρα μας έχουν καταγραφεί σεισμοί παρόμοιας με την Τουρκία έντασης, όπως είναι ο σεισμός των 7,5 Ρίχτερ στην Αμοργό το 1956 και των 7,2 Ρίχτερ στην Κεφαλονιά το 1953. Υπάρχει ένας σύγχρονος αντισεισμικός κανονισμός, ο Ευρωκώδικας 8 (αντισεισμικός σχεδιασμός των κατασκευών) με τα εθνικά προσαρτήματα, τα οποία τροποποιούνται και συμπληρώνονται από έγκριτους επιστήμονες που απαρτίζουν την Μόνιμη Επιστημονική Επιτροπή Υποστήριξης Αντισεισμικού Κανονισμού, του ΟΑΣΠ.
Σε σχέση με τα υφιστάμενα κτίρια από οπλισμένο σκυρόδεμα ο νέος Ελληνικός Κανονισμός Επεμβάσεων (ΚΑΝ.ΕΠΕ.) αποτελεί ένα σύγχρονο εργαλείο για την αποτίμηση και ενίσχυση. Σκοπός του ΚΑΝ.ΕΠΕ. είναι η θεσμοθέτηση κριτηρίων για την αποτίμηση της φέρουσας ικανότητας υφιστάμενων δομημάτων και κανόνων εφαρμογής για τον αντισεισμικό ανασχεδιασμό τους, καθώς και για τις ενδεχόμενες επεμβάσεις, επισκευές ή ενισχύσεις.
Πριν από το ’74 στην Τουρκία δεν εφάρμοζαν αντισεισμικό σχεδιασμό καθόλου στις κατασκευές. Το ’80 η Τουρκία γνώρισε, όπως και η Ελλάδα, μια μεγάλη ανοικοδόμηση και ένα μεγάλο μέρος των κατασκευών δεν έχει μελετηθεί για σεισμό. Από το 1975 μέχρι το ’97 οι Τούρκοι εφαρμόζουν τον αντισεισμικό κανονισμό που εφαρμόζεται στην Ελλάδα από το ’59 μέχρι ’85.
Με άλλα λόγια, είναι τουλάχιστον 10 χρόνια πιο πίσω στην εφαρμογή του κανονισμού αυτό όμως δεν σημαίνει ότι στην Ελλάδα όλα τρέχουν σε άλλο επίπεδο. Για παράδειγμα, πριν από 22 χρόνια δόθηκε εντολή να ελεγχθούν 80.000 κτίρια του Δημοσίου και δύο δεκαετίες μετά έχουν ελεγχθεί μόνο 25.000!
Γιάννης Συμψηρής – Εφημερίδα “Συνείδηση”
Προετοιμασία για το νέο ΕΣΠΑ στην εκλογική χρονιά – Η πρόσκληση για τους Δήμους της Δυτικής Ελλάδας
