Αναπηρία: Τα στερεότυπα που στερούν το δικαίωμα στην εργασία

Το θέμα «αναπηρία και εργασία» όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παγκοσμίως, όχι μόνο τώρα αλλά εδώ και δεκαετίες έχει τεθεί στο προσκήνιο του δημόσιου διαλόγου…

Το θέμα «αναπηρία και εργασία» όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παγκοσμίως, όχι μόνο τώρα αλλά εδώ και δεκαετίες έχει τεθεί στο προσκήνιο του δημόσιου διαλόγου και σε πανεπιστημιακό, ερευνητικό επίπεδο και σε πολιτικό και φυσικά σε κοινωνικό. Δεν είναι κάτι νέο, δεν έχει «λυθεί»/αντιμετωπιστεί, δεν έχει τελειώσει. Ωστόσο φαίνεται πως, παρ' όλες τις έρευνες, τις ανακοινώσεις, τους αγώνες ατόμων και συλλογικοτήτων, τις δημόσιες παρεμβάσεις κ.λπ., κάποιες στερεοτυπικές, στα όρια της επικινδυνότητας, αντιλήψεις δεν λένε να ξεπεραστούν.

Ειδικά όσον αφορά την εργασία, παγκόσμιες έρευνες αποδεικνύουν πως είναι εννέα φορές πιο δύσκολο σε ένα ΑμεΑ να βρει δουλειά από τους υπόλοιπους. Στην Ελλάδα το ζήτημα το απορροφά η οικογενειακή φροντίδα και ούτε καν στις πληθυσμιακές απογραφές δεν υπάρχει η κατηγορία «Ανάπηρος/η» - στοιχεία που, αν υπήρχαν, θα μπορούσαν ίσως να προσδιορίσουν συγκεκριμένες πολιτικές. Το σίγουρο είναι πως πολλά παιδιά με αναπηρία (6-18 ετών) δεν συμμετέχουν καν στην εκπαιδευτική διαδικασία (συμπεριλαμβανομένων των ειδικών σχολείων).

Αφορμή για το σημερινό μας θέμα στάθηκε μια έρευνα της Παιδοψυχιατρικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», επιστημονικός υπεύθυνος της οποίας είναι ο αναπληρωτής καθηγητής Παιδοψυχιατρικής και διευθυντής της συγκεκριμένης Κλινικής, Γεράσιμος Κολαΐτης. Η σημαντική αυτή έρευνα, που ξεκίνησε προ τριών μηνών περίπου, αφορά τη διερεύνηση των επιπτώσεων της πανδημίας Covid-19 στην ψυχική υγεία των παιδιών και των οικογενειών τους.

Σε μια υποενότητα της έρευνας διαβάσαμε: «Περιγράψτε την επαγγελματική σας κατάσταση: Εργαζόμενος/η, Ανεργος/η και ψάχνω για εργασία, Συνταξιούχος, Οικιακά, Ανάπηρος».

Η κατηγοριοποίηση της αναπηρίας ως «εργασιακής κατάστασης» από την εν λόγω έρευνα επέφερε αντιδράσεις από συλλόγους, φορείς και ατομικότητες. Ζητήσαμε να μιλήσουμε με τον κ. Κολαΐτη για να μας εξηγήσει το σκεπτικό αυτής της κατηγοριοποίησης και μετά από 15 μέρες συνεχούς ανταλλαγής emails, πράγματι μιλήσαμε. Εν τω μεταξύ δύο μέρες πριν από τη συνομιλία μας η ερώτηση είχε αλλάξει σε: «Περιγράψτε την επαγγελματική σας κατάσταση: Εργαζόμενος/η, Ανεργος/η και ψάχνω για εργασία, Μη οικονομικά ενεργός/ή».

Στην ερώτησή μας γιατί μπήκε αρχικά αυτή η κατηγορία και δύο μήνες μετά άλλαξε, ο κ. Κολαΐτης μάς απάντησε πως του κάνει εντύπωση που το ρωτάμε αυτό, καθώς και ο πατέρας του στα 50 του έμεινε ανάπηρος και δεν μπορούσε να εργαστεί, άρα δεν συντρέχει ουσιαστικός λόγος αλλαγής της ερώτησης. Και πως τελικά το έκανε καθώς σεβάστηκε, όπως είπε, «την ευαισθησία κάποιων ανθρώπων, αν και δεν υπήρχε κανένα ουσιαστικό θέμα».

«Ελάχιστοι άνθρωποι με αναπηρία εργάζονται χωρίς προβλήματα»
Ο Λάζαρος Τεντόμας (φωτ.) είναι κοινωνικός ανθρωπολόγος, με σπουδές Αναπηρίας στο Πανεπιστήμιο του Λιντς. Διδάσκει στο τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και στο ΠΜΣ (μεταπτυχιακό πρόγραμμα) Ειδικής Αγωγής του Τμήματος Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία (ΕΚΠΑ). Από το 2004 διδάσκει και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και μάλιστα είναι ο μοναδικός τυφλός καθηγητής σε σχολεία βλεπόντων στην Ελλάδα.

Ο ίδιος μάς μίλησε διεξοδικά (επιστημονικά και προσωπικά) για το ζήτημα της αναπηρίας και των στερεοτύπων γύρω από αυτή με αφορμή το άνωθεν γεγονός. Μάλιστα πριν από λίγες ημέρες, την Πέμπτη 15.4, μίλησε σχετικά και σε ημερίδα που διοργάνωσε το Πάντειο Πανεπιστήμιο με τίτλο «Κοινωνικοί δεσμοί και πολιτικές εντάσεις για την αναπηρία». Η ομιλία του είχε θέμα «Ζητήματα ανθρωπολογικής ιστορίας της αναπηρίας και μεταπολίτευση» (πρόσφατα κυκλοφόρησε και το βιβλίο του με το ίδιο θέμα από τις εκδόσεις Red Marks).

«Οταν η αναπηρία θεωρείται εργασιακή/επαγγελματική κατάσταση καταλαβαίνουμε πόσο ισχυρές είναι οι αρτιμελιστικές αντιλήψεις που θέλουν την αναπηρία σε μια κατάσταση αεργίας, η οποία υπάρχει μόνο με προνοιακά επιδόματα» μας είπε. «Αυτό βέβαια συνδέεται άμεσα με τις κυρίαρχες απόψεις που επικρατούν και αντικατοπτρίζεται και στο γεγονός ότι δυστυχώς, εν έτει 2021, ελάχιστοι άνθρωποι με αναπηρία εργάζονται χωρίς προβλήματα. Ή δεν εργάζονται καν! Ενδεικτική είναι η δική μου περίπτωση: είμαι ο μοναδικός γραμμένος στα μητρώα τυφλών εκπαιδευτικός που εργάζεται ως μόνιμος εκπαιδευτικός στη Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια Εκπαίδευση σε σχολεία βλεπόντων. Και αυτό είναι κάτι που με πληγώνει βαθύτατα, γιατί γνωρίζω πολύ καλά πως υπάρχουν άνθρωποι πολύ αξιόλογοι, με λιγότερο λειτουργικό περιορισμό από εμένα, οι οποίοι δυστυχώς αποκλείονται από την εργασία, ακριβώς επειδή υπάρχουν αυτές οι αντιλήψεις... Ορισμένοι μπορούν πιο εύκολα να φανταστούν ένα άτομο με αναπηρία να παίζει μια ξεκούρδιστη κιθάρα σε μια γωνιά παρά να βρίσκεται σε μία θέση εργασίας. Αυτές οι αντιλήψεις με θυμώνουν βαθύτατα και νομίζω ότι είναι πολιτική μας θέση να επισημαίνουμε αυτά τα καίρια ζητήματα. Το να είσαι ανάπηρος είναι κοινωνική κατασκευή: όταν δεν μπορείς να περπατήσεις επειδή υπάρχουν παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Ή οι ράμπες: φτιάχνοντας ράμπες δεν γεφυρώνουμε τις διαφορές μεταξύ μας. Ακριβώς γιατί το ζήτημα δεν είναι μόνο ζήτημα προσβασιμότητας προφανώς».

Αναπηρία: μια κοινωνική κατασκευή
«Η αναπηρία στις αντιλήψεις για τις οποίες μίλησα παραπάνω κατατάσσεται ως βιολογική κατηγορία ετερότητας και όχι ως ένα σύνθετο κοινωνικό ζήτημα το οποίο χρήζει πολιτικών παρεμβάσεων και ρυθμίσεων, έτσι ώστε να υπάρχει ισότιμη συμμετοχή και εκπαίδευση στην εργασία, στην απασχόληση, αλλά και στην ψυχαγωγία επίσης! Και φυσικά στις καθημερινές πρακτικές - αυτό που ονομάζουμε "καθημερινότητα".

Υπάρχουν ορισμένοι οι οποίοι θεωρούν ότι είναι πιο λογικό το να καθόμαστε στα σπίτια μας εμείς, τα άτομα με αναπηρία, από το να κυκλοφορούμε, πόσο μάλλον σε διάφορους εργασιακούς χώρους! Οτι αυτό δεν είναι για μας - αυτό πιστεύουν! Φυσικοποιείται δηλαδή η αναπηρία ως μη αξιοβίωτη κατάσταση, που δεν έχει καμία σχέση με τον χώρο της εργασίας! Που δεν μπορεί δηλαδή να συνδεθεί με την παραγωγικότητα και την εργασιακή αποδοτικότητα, που για κάποιους είναι "ιδιότητες" μόνο όσων είναι αρτιμελείς!

Αυτές δεν είναι μόνο δικές μου απόψεις. Είναι οι απόψεις της βιβλιογραφίας σε όλο τον κόσμο. Από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη έως την Αυστραλία, όσοι ασχολούμαστε επιστημονικά με αυτό το ζήτημα αυτές τις απόψεις προσπαθούμε ν’ αναδείξουμε, την κυρίαρχη οπτική ενός "εξόριστου ανάπηρου" από την εργασία, προσπαθούμε ν’ αντιμετωπίσουμε και να εξηγήσουμε πώς κατασκευάζονται οι απόψεις αυτές. Διότι, όταν συζητάμε για την αναπηρία, να τώρα, με αφορμή αυτή την έρευνα, ουσιαστικά συζητάμε για το πώς λειτουργεί η κοινωνία της αρτιμέλειας και όχι πώς λειτουργεί η αναπηρία. Η κοινωνία της αρτιμέλειας καθορίζει το πώς υπάρχουν τα ανάπηρα άτομα! Αρα όλα αυτά είναι καθρεφτισμοί και απεικονίσεις για το πώς σκέφτονται οι αρτιμελείς!».

Η ψυχιατροποίηση της αναπηρίας
«Ακόμα χειρότερα όταν μιλάμε για μια παιδοψυχιατρική κλινική. Αλλά να σας πω και κάτι; Δεν με εκπλήσσει. Διότι ψυχίατρος είναι και ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ., κ. Κυμπουρόπουλος, που είπε αυτά που είπε για τις αμβλώσεις και για μια νέα ευγονική και στην ουσία λέει πως δεν είναι δικαίωμα των γυναικών να επιλέξουν αν θέλουν να φέρουν στον κόσμο ένα ανάπηρο παιδί, διότι εν τέλει υπάρχει ελλιπής πληροφόρηση. Ολα αυτά είχαν ειπωθεί από το Αναπηρικό Κίνημα τις δεκαετίες '80 και '90: ότι δηλαδή πρέπει να ψηφιστούν οι προγεννητικοί έλεγχοι, καθώς ποτέ η κοινωνία δεν θα συμφιλιωθεί με τη διαφορετικότητα. Εκτοτε υπάρχει μια ισχυρή σχέση ανάμεσα στο Αναπηρικό και το Φεμινιστικό Κίνημα και τότε είπαν (και οι μητέρες και οι φροντίστριες και οι ίδιες οι ανάπηρες γυναίκες): "Είναι αναφαίρετο δικαίωμά μας να επιλέγουμε αν θέλουμε να φέρουμε στον κόσμο ένα ανάπηρο παιδί, εφόσον το γνωρίζουμε". Ακριβώς γιατί δεν υπάρχει σε όλες τις χώρες η ίδια πολιτική απέναντι στα άτομα με αναπηρία: ούτε τα ίδια προνοιακά επιδόματα ούτε η βοήθεια του πατέρα/άντρα είναι η ίδια παντού. Και υπάρχουν πολλές τέτοιες νοοτροπίες, οι οποίες πιέζουν πάρα πολύ τις μητέρες. Διότι δυστυχώς συνεχίζει να αναπαράγεται το ότι "φροντίδα παιδιού=γυναίκα". Οπότε τι θα γίνει; Αυτές να μην έχουν λόγο; Η ψυχιατροποίηση και η ψυχοπαθολογία της αναπηρίας ουσιαστικά οφείλεται σε ψυχιάτρους.

Οι άνθρωποι αυτοί δεν μιλούν για την ψυχολογία της αναπηρίας, αλλά για την ψυχοπαθολογία της αναπηρίας! Το βλέπουν ως πρόβλημα -όχι ως μια διαφορετική κατάσταση. Δεν μπορούν να δεχτούν ότι ένας άνθρωπος είναι ολοκληρωμένος ως τέτοιος κι ας μην έχει πόδι, χέρι, μάτι κ.λπ. Και προσπαθούν να το τοποθετήσουν σε μια θέαση του "διαφορετικού άλλου", ο οποίος πρέπει να παραμένει άπραγος κ.λπ. κ.λπ. Και μάλιστα να λέει κι "ευχαριστώ" αν παίρνει και κάποιο επίδομα, διότι έτσι αυτές οι αντιλήψεις μετατρέπουν το δικαίωμα σε προνόμιο! Ενοχοποιούν και τα κοινωνικά επιδόματα αυτές οι αντιλήψεις. Ο αποκλεισμός από την εργασία κι όλες αυτές οι αντιλήψεις ουσιαστικά μετατρέπουν τους ανάπηρους σε ζητιάνους. Πρόκειται για μια φιλανθρωπική λογική. Μια λογική του οίκτου! Oχι μια λογική της αλληλεγγύης, που βασίζεται στην ισότιμη συμμετοχή, όπου όλα τα μέρη αντιμετωπίζονται ως ίσα. Αυτοί είναι πάτρονες, αυτό είναι! "Πατεράδες" της ιατρικής, της εκπαίδευσης κ.λπ., που πάντα σου κουνάνε το δάχτυλο, λέγοντας "εμείς ξέρουμε"! "Εμείς ξέρουμε για σένα, αναπηρούλι, και εμείς θα σου κανονίσουμε τη ζωή, γιατί είμαστε οι ειδικοί της γνώσης και οι κάτοχοι της εξουσίας!"».

Ζήτημα δημοκρατίας και όχι ευαισθησίας
Στο σημείο αυτό τού αναφέραμε πως ο καθηγητής Γ. Κολαΐτης στο ερώτημά μας γιατί άλλαξε τις επιλογές στη συγκεκριμένη ερώτηση, μας απάντησε πως «φαίνεται πως κάποιοι άνθρωποι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι και επειδή κι εγώ είμαι ευαίσθητος, ανταποκρίθηκα με ευαισθησία».

«Δεν είναι θέμα ευαισθησίας. Είναι ζήτημα πολιτειότητας! Πάντα χρησιμοποιούμε τις ίδιες και τις ίδιες λέξεις για τις ίδιες κατηγορίες: ευαισθησία, γυναίκα, αναπηρία, ορθός λόγος κ.λπ. Το ξαναλέω: δεν είναι ζήτημα ευαισθησίας. Είναι ζήτημα πολιτειότητας. Zήτημα δημοκρατίας. Το ν' αναγνωρίζουμε, δηλαδή, ότι είμαστε όλοι εν δυνάμει εργαζόμενοι και ότι κάποιοι δεν είναι ικανότεροι σε σχέση με κάποιους άλλους. Δεν είχαν τις ίδιες ευκαιρίες -αυτό δεν είχαν. Οχι την ικανότητα. Κλείνοντας θα ήθελα να θέσω ένα ακόμη ζήτημα: είναι πανίσχυρο το ιατρικό και όχι το κοινωνικό μοντέλο της θέασης της αναπηρίας. Και αυτό είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Δημιουργείται δηλαδή μια "κουλτούρα αποκατάστασης" του ατόμου με αναπηρία, όπου οι γιατροί βλέπουν τι δεν μπορεί να κάνει και όχι τι μπορεί να κάνει».

Χαμηλή συμμετοχή και διακρίσεις παντού

Η Ανθή Χατζηπέτρου, κοινωνική ανθρωπολόγος με ερευνητική εμπειρία πάνω στο θέμα, μας έστειλε τη δική της άποψη:

Ποια είναι τα «ικανά» για εργασία σώματα;
Τις προηγούμενες δεκαετίες, η κατηγορία της αναπηρίας έχει υπάρξει κεντρική στην ανάπτυξη βιοιατρικών λόγων και πρακτικών και στην εννοιολόγηση του «ανάπηρου» σώματος ως εξ ορισμού «σημαδεμένου». Η διαφορά ανάμεσα στο «κανονικό» και στο «ανάπηρο» σώμα συνδέθηκε με τρόπο αυτονόητο και αιτιοκρατικό με την κοινωνική ανισότητα και τα άτομα με αναπηρία αποτέλεσαν αντικείμενα οίκτου και φιλανθρωπίας. Απόρροια αυτών των συντηρητικών προσεγγίσεων είναι η αναπαραγωγή στερεοτύπων που λειτουργούν αποτρεπτικά στην κοινωνική συμμετοχή. Οι προσεγγίσεις αυτές παρακάμπτουν έναν θεμελιώδη παράγοντα: τη διαδικασία αλληλεπίδρασης της αναπηρίας με διάφορα εμπόδια (κοινωνικά, θεσμικά, κατασκευαστικά) που δυσχεραίνουν την πλήρη και ισότιμη συμμετοχή των ΑμεΑ στην κοινωνική ζωή. Η μετάβαση προς την κοινωνική θεώρηση της αναπηρίας, με τη συμβολή και της συζήτησης μεταξύ θεωρητικών των σπουδών αναπηρίας και ανάπηρων ακτιβιστών, συνεισέφερε καταλυτικά στην απαγκίστρωση της αναπηρίας από το «φυσικό» και το «αυτονόητο». Η ένταξη της κοινωνικής διάστασης στην έννοια της αναπηρίας εισάγει «αυτομάτως» τη διάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα ΑμεΑ μετατρέπονται σε υποκείμενα δικαιωμάτων.

Τι γίνεται όμως σε κρατικό επίπεδο;
Η νομοθεσία, αν και δεν μπορεί ν’ αλλάξει τις στερεοτυπικές αντιλήψεις, μπορεί να θέσει υπό έλεγχο τις πράξεις και τα αποτελέσματα που προκύπτουν εξαιτίας αυτών. Στο πεδίο της εργασίας έχει θεσπιστεί ένα γενικό ρυθμιστικό πλαίσιο για την καταπολέμηση των διακρίσεων προς ΑμεΑ, ώστε να διασφαλίζεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης. Υπάρχουν: η Οδηγία 2000/78/ΕΚ για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία όπως ενσωματώθηκε στον ν.3304/2005. Το άρθρο 27 της Σύμβασης των Η.Ε. για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, όπως κυρώθηκε από τον ν.4074/2012. Το άρθρο 25 του ν.4440/2016 για την αύξηση του ποσοστού ειδικών κατηγοριών στο σύστημα προσλήψεων στο Δημόσιο. Ο ν.4488/2017 με τις κατευθυντήριες διατάξεις για την υλοποίηση της Σύμβασης. Ο Στόχος 8.5 της Ατζέντας 2030 των Η.Ε. κ.ά.

Οσο για το τι γίνεται στην πράξη, η κ. Χατζηπέτρου τονίζει πως «τα άτομα με αναπηρία, συγκρινόμενα με τον γενικό πληθυσμό, έχουν χαμηλότερη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό, υψηλότερη στην ανεργία, μεγαλύτερο κίνδυνο απώλειας της εργασίας και χαμηλότερες αμοιβές. Ταυτόχρονα διακρίσεις και σε άλλους τομείς, π.χ. στην εκπαίδευση, σωρεύονται και αλληλεπιδρούν αρνητικά. Για την πορεία προς την επιθυμητή κατάσταση απαιτείται ολοκληρωμένος σχεδιασμός και αντίστοιχη στρατηγική, έλεγχος για την εφαρμογή της νομοθεσίας, παροχή κινήτρων και θέσπιση θετικών μέτρων όπως είναι η προσβασιμότητα του εργασιακού χώρου και η παροχή εύλογων προσαρμογών. Με οικονομικούς όρους η ένταξη των ΑμεΑ στην αγορά εργασίας μειώνει την ανεργία και τον κίνδυνο φτώχειας, αυξάνει την αγοραστική δύναμη μεγάλου τμήματος του πληθυσμού, ενισχύει τους πόρους των ασφαλιστικών ταμείων. Με κοινωνικούς όρους ενισχύει την αυτονομία και την αυτοεκτίμηση.

Τόσο στους χώρους εργασίας όσο και στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον τα άτομα με αναπηρία αντιμάχονται τα στερεότυπα και αγωνίζονται να βρουν τη θέση τους και πέραν της αναπηρίας. Ζητούμενο είναι η διεκδίκηση του δικαιώματός τους ν’ αναπτύξουν και να εκφράσουν όλες τις μορφές της προσωπικότητάς τους, που είναι μοναδική, πέρα από κάθε λογική που νομιμοποιεί τον δυϊσμό "φυσιολογικός-ανάπηρος" και η οποία αναδεικνύεται ως ουσιώδης στην αναπαραγωγή ενός εξουσιαστικού συστήματος σχέσεων».

«Συγκεκριμένες πολιτικές και κοινωνικές επιλογές μετατρέπουν τα ΑμεΑ σε ανάπηρα άτομα»
Τέλος, η βουλευτίνα του ΣΥΡΙΖΑ, Θεανώ Φωτίου, τομεάρχης Κοινωνικής Πρόνοιας και πρώην αν. υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης, μας έδωσε τη δική της απάντηση, καθώς έχει ασχοληθεί διεξοδικά με το ζήτημα, για το αν δηλαδή και με ποιον τρόπο συνδέεται ή αποσυνδέεται η αναπηρία με την εργασία:

«Η αναπηρία ασφαλώς δεν είναι "εργασιακή κατάσταση". Η αναπηρία είναι μια κοινωνικο-πολιτική κατασκευή κατά την οποία τα άτομα με σωματικές, νοητικές, πνευματικές, ψυχοκοινωνικές ή αισθητηριακές βλάβες μετατρέπονται σε ανάπηρους εξαιτίας συγκεκριμένων πολιτικών και κοινωνικών επιλογών. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. στην πρόσφατη παρουσίαση των θέσεων για τους ανάπηρους, με τη συμμετοχή του Αλέξη Τσίπρα, θέτει ως στόχο τη διασφάλιση των υπηρεσιών, επιδομάτων και παροχών που αίρουν τις ανισότητες εις βάρος των αναπήρων και παρέχουν αξιοπρεπή ανεξάρτητη διαβίωση, ισότιμη πρόσβαση σε όλους τους τομείς της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ζωής και το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση.

Το ερώτημά σας όμως είναι εξαιρετικά επίκαιρο, διότι η Ν.Δ. και ο πανταχού παρών νομπελίστας κ. Πισσαρίδης θεωρούν ότι τα προβλήματα των αναπήρων αντιμετωπίζονται με την παροχή ίσων ευκαιριών για όλους, με την αύξηση της απασχολησιμότητας των ατόμων με σοβαρή αναπηρία, σε μια χώρα με 17% αναπηρία και 90% ανεργία των αναπήρων. Η λογική αυτή οξύνει τις ανισότητες, τις οποίες ούτως ή άλλως ο κ. Μητσοτάκης τις θεωρεί "φυσική κατάσταση", και δημιουργεί την κατασκευή μιας αξιολόγησης της αναπηρίας με βάση τη "λειτουργικότητα" του ανάπηρου, δηλαδή την ικανότητά του να εργαστεί. Εδώ προφανώς δεν έχουμε να κάνουμε με το δικαίωμα του ανάπηρου στην εργασία, αλλά με την απαλλαγή του κράτους από την υποχρέωσή του προς τους ανάπηρους: να ενισχύει με ένα σύνολο δωρεάν παροχών και υπηρεσιών τον ανάπηρο για να αντεπεξέλθει στο υψηλότατο κόστος διαβίωσης -έως και τριπλάσιο- και στην άρση των ανισοτήτων που αντιμετωπίζει, ασχέτως αν εργάζεται ή όχι.

Η σύνδεση της "απασχολησιμότητας" με τη "λειτουργικότητα" ήταν μνημονιακή απαίτηση, την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ δεν εφάρμοσε, για να κοπούν επιδόματα και συντάξεις αναπηρίας (αυτές κυρίως ήταν ο στόχος του ΔΝΤ). Σήμερα το επαναφέρει η Ν.Δ. εκτός Μνημονίου και ο κ. Πισσαρίδης, ο οποίος θεωρεί ότι η λύση είναι να προωθηθούν στην εργασία άτομα με σοβαρή αναπηρία με τις ίδιες υποχρεώσεις και απολαβές με τους μη ανάπηρους! Εμείς αντιμετωπίσαμε το ΔΝΤ εφαρμόζοντας για πρώτη φορά τον ηλεκτρονικό φάκελο του αναπηρου και ξεκινήσαμε μια μεταρρύθμιση στα ΚΕΠΑ -που αποτελούν τους χώρους αγωνίας και ταλαιπωρίας των αναπήρων- που τους απαλλάσσει από την ανάγκη φυσικής παρουσίας (από το στάδιο της αίτησης μέχρι της πιστοποίησης). Η Ν.Δ. τα πάγωσε! Εξαιρέσαμε τα εισοδήματά τους από το φορολογητέο εισόδημα, για να μπορούν να ωφελούνται από όλες τις παροχές του προνοιακού κράτους. Ενισχύσαμε το δικαίωμά τους στην εργασία. Συγκεκριμένα, για πρώτη φορά με νόμο το 2017, το 15% των προσλήψεων στο Δημόσιο καλύπτεται από ΑμεΑ και τις οικογένειές τους και διαβουλευόμαστε αυτή τη ρύθμιση και στον ιδιωτικό τομέα. Για πρώτη φορά νομοθετήσαμε ότι άτομα με νοητικές αναπηρίες και οι ψυχικά ασθενείς δεν χάνουν το επίδομά τους όταν αποκτούν εργασία. Οφείλουμε να το επεκτείνουμε και σε ανάπηρους με κινητικές και αισθητηριακές βλάβες.

Κατά την πανδημία οι ανάπηροι συμπολίτες μας βρέθηκαν στο περιθώριο. Ομάδες υψηλού κινδύνου αφέθηκαν χωρίς ειδική στήριξη στο πλαίσιο της "ατομικής ευθύνης". Αποκλεισμός χρονίως πασχόντων από τις αναγκαίες θεραπείες τους, αναστολή κρίσιμων χειρουργείων χωρίς καμία οικονομική ενίσχυση, καμία προτεραιοποίηση στους εμβολιασμούς ή στα τεστ. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση επιδίδεται σε μια τεράστια επικοινωνιακή εκστρατεία. φιλοτεχνώντας το φιλοαναπηρικό προφίλ του κ. Μητσοτάκη… Ζούμε καιρούς επικοινωνιακής λαίλαπας και αναληθειών. Αλλά για πόσο ακόμα;»

Αυτό το για «πόσο ακόμα» ίσως είναι το πλέον κρίσιμο ερώτημα, ειδικά όταν στερεοτυπικές, παλαιολιθικού τύπου και αμφίβολης επιστημονικότητας απόψεις ακόμα καλά κρατούν.

Πηγή: efsyn.gr

Δείτε επίσης: Επίδομα 400 ευρώ: Ποιοι και πότε θα το πάρουν

Ετικέτες: Επικαιρότητα